Biografia Jana Matejki
autorstwa wielokrotnie nagradzanej za swoją literacką twórczość Marii
Szypowskiej, doczekała się właśnie kolejnego wydania nakładem wydawnictwa Zysk.
Pozycja istnieje na rynku od lat 70-tych (wówczas wydana przez Państwowy
Instytut Wydawniczy), w tym czasie była wielokrotnie wznawiana, po raz ostatni
w 1992 roku. Zysk wznowił książkę na 40-lecie jej pierwszego wydania,
zawierając w niej liczne kolorowe reprodukcje obrazów Mistrza.
Już na samym początku trzeba
wyraźnie podkreślić, że Jan Matejko wszystkim znany nie jest książką naukową,
lecz raczej barwną opowieścią, w której wybór źródeł podporządkowany jest
wizerunkowi Matejki, jaki Szypowska pragnie oddać na kartach biografii. Czy
jest to zarzut? To zależy od oczekiwań potencjalnego odbiorcy. Jeżeli bowiem
spodziewacie się tekstu wyraźnie obiektywnego, zachowującego krytycyzm źródeł i
zawierającego liczne szczegółowe informacje historyczne, to prawdopodobnie
będziecie tą pozycją rozczarowani. Szczególnie jeśli mieliście okazję wcześniej
zapoznać się z innymi naukowymi tekstami poświęconymi życiu Matejki. Autorka
zdaje się tu jednak celować w innym typ odbiorcy. Dla laika, który – na
przykład pod wpływem spotkania z twórczością Mistrza – pragnie dowiedzieć się
czegoś o jego życiu, książka Szypowskiej będzie stanowiła znakomite do niego
wprowadzenie.
A jaki to wizerunek Matejki
kreśli Szypowska? W jej biografii chorowitość i fizyczna słabość Mistrza
kontrastuje z jego ogromną siłą ducha. Odnosząc się do jego obrazów i postaw,
autorka przedstawia Matejkę jako wielkiego patriotę pragnącego kształtować
serca i umysły Polaków, ale jednocześnie czułego, kochającego męża i ojca.
Wspomina o jego trudnych początkach, o problemach ze wzrokiem, o tym, że nie
poznano się na jego talencie i nikt nie widział w nim artysty, o niezrozumieniu
i prześladowaniach. Ale także o ogromnych sukcesach: docenieniu przez
Francuzów, międzynarodowej sławie, odznaczeniach oraz roli, jaką odegrał w
kształtowaniu nowych talentów. Jest więc to czasem wzruszająca, czasem zabawna,
ale podnosząca na duchu biografia artysty i człowieka.
Chociaż język Szypowskiej razi
niekiedy iście romantyczno-poetyckimi opisami, a lektury nie ułatwia również
ogrom wszelakich cytatów, które występują tutaj w zdecydowanej większości, to
trzeba jednak przyznać, że autorka kreśli tutaj niezwykle barwny obraz życia i
twórczości Jana Matejki. Z kart książki wyłania się romantyczny portret artysty.
Jedyny zarzut pod względem
samego wydania dotyczy miejsca umieszczenia ilustracji. Nie można narzekać na
ich ilość, bo jest ich blisko dziewięćdziesiąt, w tym reprodukcje obrazów
Matejki i jego szkiców lub innych obrazów związanych z malarzem, jak jego
portrety czy płaskorzeźby z jego wizerunkiem. Znajdziemy tu ponadto fotografie,
czy to pracowni Mistrza, czy jego palety. Żałuję jednak, że wszystkie znajdują
się w środku książki, co nie ułatwia lektury. Byłoby znacznie lepiej, gdyby
poszczególne ilustracje znajdowały się w pobliżu fragmentów, w których
poruszane są związane z nimi kwestie.
Jan Matejko wszystkim znany
Marii Szypowskiej odkrywa przed odbiorcą liczne fakty paradoksalnie pokazujące
jego nie do końca „znany” obraz. Przede wszystkim Szypowska wskazuje na
człowieka, jakim był ten wybitny malarz. Jej celem jest poruszenie czytelnika, chwycenie
go za serce i temu podporządkowany jest wybór źródeł oraz charakter komentarzy.
Nie zmienia to faktu, że całość działa dokładnie tak, jak zamierzyła autorka.
Ta biografia w fascynujący i angażujący sposób zabiera odbiorcę w podróż do
czasów Matejki, przedstawiając jego barwne życie.
-- Klara Groszek
Autor: Maria Szypowska
Gatunek: Biografia
Wydawnictwo: Zysk i S-ka
Data wydania: marzec 2016
za materiał do recenzji dziękujemy Wydawnictwu Zysk i S-ka
CHCESZ WIĘCEJ RECENZJI NAJNOWSZYCH KSIĄŻEK? POLUB TĘ STRONĘ:
Zapowiada się ciekawie.
OdpowiedzUsuńCzytałabym :)
OdpowiedzUsuń