"Tomek w Krainie Kangurów" Alfred Szklarski

Od dłuższego czasu zamierzałem odświeżyć sobie powieści Alfreda Szklarskiego o przygodach Tomka Wilmowskiego. Autor pisał przede wszystkim książki dla młodszych czytelników, za co został odznaczony wieloma prestiżowymi nagrodami, w tym Nagrodą Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla młodzieży.  Pierwszy tom z cyklu książek o przygodach młodego bohatera nosi tytuł Tomek w Krainie Kangurów.

Jest rok 1902. Polska znajduje się pod zaborem rosyjskim. Tomka poznajemy jako niesfornego ucznia jednego z warszawskich gimnazjów. Będąc synem buntownika, który uciekł z kraju przed władzą carską, chłopak nie miał łatwego dzieciństwa. Mimo biegłości w przyswajaniu wiedzy, nie był lubiany przez nauczycieli i zawsze miał pod górę. Pewnego razu w jego życiu pojawia się przyjaciel ojca - Jan Smuga i przedstawia mu propozycję wspólnej wyprawy z ojcem do Australii. Tak rozpoczyna się wielka przygoda pełna niebezpieczeństw. Tomek staje oko w oko z tygrysem bengalskim, ratując przy tym życie Smugi. Odnajduję zaginioną w buszu dziewczynę, Sally Allan, zyskując tym samym wierną przyjaciółkę. W podzięce za uratowanie życia, dziewczyna ofiaruje Tomkowi swojego psa - mieszańca Dingo, który staje się kolejnym nieodłącznym przyjacielem młodego bohatera. Walczy z buszrendżerami. Poluje na kangury oraz strusie. Wraz z ojcem i przyjaciółmi przeżywa mnóstwo wspaniałych oraz tajemniczych, ale i niebezpiecznych przygód.

Szklarski w swojej powieści daje czytelnikom lekcję historii i geografii. W książce znajdziemy wspaniałe opisy flory i fauny Australii. Szczegółowo opisany jest dokładny wygląd i tryb życia każdego z upolowanych zwierząt. Poznajemy rdzennych mieszkańców kontynentu, ich kulturę oraz obyczaje. Autor opisuje także historię odkrywania nieznanego wtedy jeszcze lądu. Sporo miejsca w swojej książce poświęcił Pawłowi Strzeleckiemu i opowieściom związanych z odkrywaniem przez niego Australii. Co ciekawe znajdziemy tu nawet dokładne położenie geograficzne wszystkich bohaterów powieści podczas polowania jak i odpoczynku.

Wraz z odkrywaniem nowego świata przez bohaterów, Szklarski wplata elementy z historii Polski. Pokazuję tęsknotę ojca głównego bohatera - Andrzeja Wilmowskiego oraz jego przyjaciół do swojej ukochanej ojczyzny, z której niestety musiał uciekać za czynny udział w przeciwstawianiu się władzy carskiej. Bohaterowie wciąż wspominają Polskę i miejsca szczególnie im bliskie, nie tracąc nadziei, że ojczyzna odzyska wreszcie niepodległość, a oni będą mogli powrócić z wygnania. 

- Bajki pan opowiadasz, za przeproszeniem! – nieoczekiwanie wybuchnął bosman Nowicki.  – Nie mówiłbyś pan takich bzdur, gdybyś chociaż raz życiu ujrzał naszą rodzinną ziemię! Jakie to cudowne pola, lasy! A nad Wisłą ile to pięknych miast! Kochana Warszawa, gród krakowski, ho, ho! Aż żal serce ściska, że ich widzieć nie można. 

Tomek na początku książki jest zwykłym nastolatkiem. Chętnie się uczy, nie ma problemu z przyswajaniem wiedzy. Przedstawiony jest nawet jako postać szczególnie uzdolniona, ale jak na nastolatka przystało w głowie ma też wiele szalonych pomysłów. Jeśli dodać do tego ojca buntownika, Tomek jest traktowany jako potencjalne zagrożenie dla władzy. Podczas wyprawy chłopak przechodzi jednak swoistą metamorfozę. Z nieodpowiedzialnego, szalonego nastolatka, wyrasta na dojrzałego, pełnego odwagi i honoru patriotę.

Jeśli dobrze pamiętam, Tomek w krainie kangurów był kiedyś lekturą szkolną. Szkoda, że to się zmieniło. W dobie autorytetów pokroju Harryego Pottera, czy Hanny Montany, książka tego rodzaju mogłaby wnieść do świadomości dorastających ludzi wiele pozytywnych wartości. Myślę, że Tomek byłby o wiele lepszym wzorem do naśladowania niż wielu pseudoautorytetów naszych czasów.