Za historyczny początek kina przyjmuje się okres końca XIX wieku, kiedy to w Paryżu w 1985 roku pierwszy raz publicznie wyświetlono film. Zebrani widzowie mogli wtedy zobaczyć m.in. Wyjście robotników z fabryki Lumière w Lyonie. Niemniej pierwsze filmy powstawały wcześniej, a data wynalezienia urządzenia do rejestracji ruchomych obrazów wcale nie jest taka oczywista.
Oficjalnie podaje się, że wynalazcami urządzenia zwanego kinematografem byli bracia Lumière. Dokonali tego w 1895 roku, choć w praktyce uczynił to jeden z braci - Louis. Jednak o palmę pierwszeństwa spierają się również amerykanie, którzy twierdzą, że 1892 roku odkrycia tego dokonał Thomas Alva Edison. Często podaje się także, że prototyp został skonstruowany przez niemieckiego wynalazcę Ottomara Anschutza i Polaka Stanisława Jurkowskiego w 1886 roku. Niestety panowie nie opatentowali swojego wynalazku, co zamknęło ich drogę do ubiegania się o pierwszeństwo. Niektóre źródła podają także informację, że maszynę stworzył w 1884 roku inny Polak - Kazimierz Prószyński, który wynalazł paleograf, odpowiednik kinematografu. Faktem jest jednak, że to właśnie bracia Lumière jako pierwsi opatentowali swój wynalazek i to oni we wszystkich źródłach podawani są jako jego wynalazcy.
Bracia Lumière |
Pierwszy publiczny pokaz, na który sprzedawano bilety, miał miejsce 28 grudnia 1985 roku i to właśnie tę datę uznaje się za początek kina. Dzisiaj już wiemy jak ogromne znaczenie miał omawiany wynalazek, jednak w tamtym okresie - jak to często bywa w przypadku nowinek technicznych - mało kto zdawał sobie sprawę z tego, jak kinematograf wpłynie na przyszłość ludzkości. Choć słowa jednego z dziennikarzy gazety La Poste z 30 grudnia mówią same za siebie:
Kiedy ten aparat dostanie się do rąk szerokiego odbiorcy, kiedy będą mogli oni fotografować swoich bliskich nie w stanie nieruchomym, ale w ruchu, w działaniu, w serdecznym geście, ze słowami na wargach - śmierć przestanie być absolutna.
Kadr z filmu Wjazd pociągu na stację w La Ciotat |
Początkowo wszystkie filmy kręcił osobiście Louis Lumière, który uważał prototypowe urządzenie za swoją własności i nikomu nie pozwalał go używać. Wyjątek robił czasem dla brata Augusta. Do roku 1897, kiedy to rodzina postanowiła odsprzedać prawa do swojego wynalazku, autorstwo wszystkich filmów przypisuje się właśnie Louisowi, choć wiadomo, że nie wszystkie nakręcił osobiście. W 1905 roku, gdy firma braci Lumière skatalogowała swój dorobek, okazało się że spis zawiera 2018 pozycji, które przypisane są właśnie Louisowi. Filmy Lumière'a miały jednak pewne ograniczenia. Kinematograf mógł pomieścić siedemnaście metrów taśmy, co pozwalało na zarejestrowanie dokładnie pięćdziesięciu sekund filmu nakręconego z jednego ujęcia przy bardzo mocnym świetle. Mimo to kinematograf szybko opanował światowe rynki dając rodzinie Lumière ogromne zyski. Dość szybko powstało pierwsze kino Francuzów w Lyonie, a następnie kolejne powstawały w całej Francji. Rodzinna firma się rozrastała, Louis zatrudniał ludzi i szkolił całe ekipy, które miały jeździć po Europie i realizować pokazy. W 1896 roku wydawał pozwolenia niektórym ekipom na kręcenie filmów, jednak to on decydował co i gdzie można kręcić i gdzie dokonywać pokazów. Ostatecznie autorstwo tych filmów i tak przypisano Louisowi. Można by rzec, że w owym czasie powstała pierwsza szkoła filmowa. Lumière nieustannie pracował również nad rozwojem swojego urządzenia, jednak pewne zasady pozostawały bez zmian, a produkcje z tamtego okresu zaczęto nazywać zbiorczo filmem lumierowskim. Dopiero najbliższy współpracownik Louisa, Aleksander Promio zdecydował się na małą zmianę i wykonał pierwszy film w ruchu - Wenecja: Panorama Wielkiego Kanału ujęta ze statku.
Reklama kinematografu |
-- tom 571
PODAJ DALEJ →